الگوی F چیست؟ | سلاحی مخفی برای جلب توجه مخاطب در صفحات فرود
هنگامی که می‌خواهید ساختار صفحه فرود یا صفحات وبسایت خود را طراحی کنید، بسیار مهم است که نحوه‌ی دیده شدن صفحه توسط کاربران را در نظر بگیرید؛ مخاطبان معمولاً عادت دارند صفحه را از بالا به پایین برانداز کنند. با دانستن عادت‌های کاربران در نحوه‌ی مرور و خواندن صفحات وب می‌توانید نظم و ساختاری را شکل دهید که بیشترین میزان اثرگذاری را ایجاد کنید.
این مسئله البته نکته‌ی چندان جدیدی نیست؛ در سال 2006 شرکت Nielsen Norman Group پژوهشی را صورت داد که هنوز یکی از کاربردی‌ترین آموزش‌ها در حوزه طراحی صفحات وب را شامل می‌شود. در طول این تحقیق آنها 232 کاربر را هنگام مرور هزاران صفحه وب زیر نظر گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربران معمولاً از یک الگوی مشخص در مرور وبسایت و صفحات فرود پیروی می‌کنند؛ پدیده‌ای که به نام الگوی F شناخته می‌شود.
الگوی F چیست؟
الگوی F (یا همان F-Pattern) نحوه‌ی خوانش مطالب در فضای وب توسط کاربران را نشان می‌دهد. این الگو نشان می‌دهد کاربران تنها در عرض چند ثانیه محتوای کل هر صفحه رو مرور می‌کنند و چشمان کاربران هنگام این کار معمولاً روند زیر را طی می‌کند:
- ابتدا بخش بالایی صفحه برای خواندن عنوان یا عناوین
- سپس سمت چپ صفحه برای دیدن فهرست مطالب
- و در آخر بخش میانی صفحه برای خواندن مطلب اصلی یا بولد شده
البته این الگو به طور خاص کاربران انگلیسی‌زبان را مد نظر قرار می‌دهد اما می‌توان با اطمینان زیادی گفت که در مورد کاربران فارسی‌زبان نیز این الگو چندان متفاوت نیست و در واقع کاربران ایرانی به شکل F برعکس محتوای صفحات فارسی را مرور می‌کنند. برای مثال صفحه فرود لندین در ادامه چنین الگویی را در خود جای داده است.
نقشه‌های حرارتی زیر نحوه‌ی حرکت چشم کاربران هنگام مطالعه‌ی صفحات وب را نشان می‌دهد. هر یک از رنگ‌ها نیز معنای خاصی دارند:
- قرمز: بیشتری مکث و تمرکز
- زرد: بازدید قابل توجه با تمرکز کمتر
- آبی: بازدید اندک بدون تمرکزی خاص
- خاکستری: تقریباً بدون مکث و تمرکز
این نقشه‌ی حرارتی به مارکترها، طراحان گرافیک و تولیدکننده‌های محتوا نشان می‌دهد که مخاطبان چگونه محتوای هر صفحه‌ی وب را از نظر می‌گذرانند.
البته که باید توجه داشت این الگو یک ساختار کلی و خشک را نشان می‌دهد و نحوه‌ی بازدید از صفحات لزوماً همیشه اینطور نیست. همچنین در طراحی صفحات وب باید توجه داشته باشید که الگوی F شما را صرفاً به یک خط عمودی و دو خط افقی محدود نکند.
گاهی مخاطبان تنها یک خط افقی را مرور می‌کنند و در این صورت الگویی شبیه به این L وارونه ایجاد می‌شود؛ بعضاً اگر صفحه‌ای دارای محتوایی طولانی‌تر باشد، کاربران بخش‌های پایین‌تر آن را نیز با دقت می‌خوانند و الگویی مانند E ایجاد می‌کنند.
نکته‌ی پایانی
در ساخت یک صفحه فرود همواره لازم است که همه‌ی عناصر کلیدی در بالا بردن نرخ تبدیل را در نظر داشته باشید. الگوی F به شما کمک می‌کند که عامدانه به صفحه فرود خود شکل بدهید و توجه مخاطبان را به بخش‌هایی مشخص جلب کنید. اگر بتوانید نگاه کاربران را به شکلی که می‌خواهید هدایت کنید در نهایت موفق خواهید شد نرخ پرش خود را کاهش داده و احتمال انجام عمل مورد نظر خود توسط کاربران را بالا ببرید.
